In Afrolit brengen Dalilla Hermans en Ebissé Rouw vijftien teksten van auteurs uit de Afrikaanse diaspora samen. De bundel is ideaal voer voor al wie de echo van Black Lives Matter niet in het ijle wil laten zweven.

Racisme is een veelkoppig monster dat minstens evenveel strategieën vergt om te ontmantelen. Luidkeels 'Black Lives Matter' roepen in de straten is daar één van. Standbeelden besmeuren en Congocommissies oprichten een ander. Intensief contact met mensen met een migratieachtergrond blijkt ook effectief, maar vergt iets meer tijd en moeite dan op sociale media een zwart vierkant delen.

Wie een halfjaar na de grote Black Lives Matter-betoging in Brussel nog altijd oprecht meer wil leren over ras en racisme en hoe dat de ervaringen van mensen met een donkere huid kleurt, vindt zijn gading in Afrolit. De bloemlezing is enerzijds een uitnodiging voor zij die 'de Ander' beter wil leren kennen. Anderzijds vormt het nog vaker een pijnlijke, en tegelijk troostende, herkenbaarheid voor zij die maar al te vaak 'de Ander' zijn.

Afrolit komt er twee jaar na de baanbrekende bundel Zwart, die voor het eerst werk verzamelde van Afro-Europese schrijvers uit de Lage Landen. Hoewel Dalilla Hermans en Ebissé Rouw in het voorwoord van Afrolit nog een paar keer verwijzen naar 'zwartheid' en 'het zwart-zijn', gaan de samenstellers dit keer verder dan verhalen uit de Sub-Saharaans Afrikaanse diaspora. Ook auteurs met roots in Noord-Afrika, de Amerika's en Caraïben komen aan bod. Afrolit toont de veelzijdigheid van de kleur zwart.

Schrijfster en journaliste Hasna Ankal legt meteen de vinger op de wonde met een essay over activisten die zich inlaten met discussies over wie Afrikaans is en wie niet. Wie zwart is en wie niet. En wie dus ook een legitieme plaats kan innemen in de Black Lives Matter-strijd, en misschien ook in dit boek. 'Het onderscheid tussen zwart en niet-zwart(e persoon van kleur) is niet relevant voor de manier waarop racisme in België de levens van mijn Marokkaanse ouders heeft beïnvloed', schrijft Ankal. Hoewel we al jaren het denkbeeld van 'ras' proberen te ontmantelen, grijpen identiteitsdenkers net terug naar een biologische invulling van 'ras'. Dat kan onmogelijk de bedoeling zijn. 'The master's tool will never dismantle the master's house', wist ook Audre Lorde jaren geleden al.

De veelzijdigheid van de kleur zwart vertoont zich ook in de opeenvolging en stijl van de teksten. Verschillende genres volgen elkaar op of doorkruisen elkaar in dezelfde bijdrage, zoals in die van dichter Lisette Ma Neza. Na het denkstuk van Hasna Ankal volgt meteen een intiem verhaal van de hand van theatermaker Nyiragasigwa Hens die een andere vrouw ontmoet op de dansvloer. Abstracte begrippen als allochtoon of migrant vervellen in Afrolit tot mensen van vlees en bloed, met een complexiteit die nog al te vaak uitsluitend weggelegd lijkt voor witte auteurs en hun personages.

Met vijftien frisse en uiteenlopende auteurs wordt 'we vinden ze niet' nu echt wel een onhoudbaar excuus voor zij die verder willen kijken dan hun huid wit is.

Pluim, 184 blz., 21,99 € (e-boek 12,99 €).

Verberg tekst

De opvolger van de intussen twee jaar oude Afro-Europese verhalenbundel 'Zwart' beslaat niet enkel de Afrikaanse diaspora in Europa, maar verzamelt ook divers talent met voorouders die op andere continenten geleefd hebben. Vaak worden auteurs met een niet-witte achtergrond louter gelezen als niet-wit, waardoor er minder aandacht is voor hun unieke stem en stijl. De kritiek staart zich blind op de inhoud en laat de vorm links liggen - terwijl dat laatste bij witte auteurs net op het voorplan treedt. Dit boek gaat daar radicaal tegenin, of zoals samenstellers Dalilla Hermans en Ebissé Rouw schrijven: 'Een boek waarin fictie en non-fictie naadloos in elkaar overvloeien, en waarin de pen belangrijker wordt dan de hand die haar vasthoudt.' Het resultaat van die lovenswaardige onderneming is een geslaagde en gelaagde bloemlezing van Vlaamse en Nederlandse schrijvers die een veelkleurig palet aan emoties, stijlen en perspectieven op tafel gooien. Men zegt graag dat literatuur uw horizonten verbreedt, maar dit boek doet dat ook écht. Als geinige uitsmijter krijgt u achteraan nog een Spotify-playlist cadeau, samengesteld door de auteurs en het team achter de bloemlezing. Die lijst is even divers als het boek zelf: Cardi B & Megan Thee Stallion staan te blinken naast Alice Coltrane. Dat de volgende twee jaar maar snel verstrijken!

Verberg tekst

Dalilla Hermans en Ebissé Wakjira-Rouw zijn de samenstellers van deze bundel met verhalen die voorbeelden zijn van de moderne literatuur uit de Afrikaanse diaspora. De veelzijdigheid van de verhalen laat alle menselijke emoties zien, van humoristisch tot frivool, van spannend tot hartverscheurend. De ritmiek, poëzie, diepgang, speelsheid en durf van de schrijvers uit de diaspora maakt dat ze al lang hun plaats verdienen in de Nederlandstalige literatuur. De schrijvers wonen in Nederland en België. Achterin wordt per auteur achtergrondinformatie gegeven. Tevens staat achterin een playlist met nummers die de verschillende sferen uit de bundel weergeven. Prettig vormgegeven. Veelzijdige bundel met verhalen uit de Afrikaanse diaspora. Verhalen die de schoonheid van de Afrikaanse letteren tonen en bijdragen aan de schoonheid van de Nederlandstalige literatuur. Actueel en boeiend. Belangrijke bijdrage aan een inclusieve samenleving.